Scaled Agile Framework (SAFe) is gebaseerd op 10 onveranderlijke, onderliggende Lean-Agile principes. Deze principes en economische concepten inspireren en informeren de rollen en praktijken van SAFe.


Wat is SAFe?

SAFe is een raamwerk (framework): een verzameling van uiteenlopende methoden, principes en benaderingen voor de problemen die verstijfde organisaties ervaren in hun proces om meer wendbaar (Agile) te worden. De omschrijving die Scaled Agile zelf hanteert is: "A knowledge base of proven, integrated principles, practices, and competencies for achieving business agility using Lean, Agile, and DevOps."

SAFe lijkt intimiderend.

Mensen die SAFe pas leren kennen, vinden het vaak intimiderend, omdat het een best grote verzameling ideeën en technieken betreft. SAFe is een raamwerk en géén instructie, daarom hoeft het niet in zijn geheel en volledig achter elkaar allemaal geadopteerd, uit het hoofd geleerd en toegepast te worden. In de praktijk zijn er wel een aantal kernconcepten en kernprocessen die in vrijwel elke organisatie terugkomen.


Infographic: SAFe 6.0 schematisch overzicht

Waarom de focus op principes?

Het bouwen van enterprise-class software en cyber-fysieke systemen behoren tot de meest complexe uitdagingen waarmee onze industrie vandaag de dag wordt geconfronteerd. En natuurlijk worden de ondernemingen die deze systemen bouwen ook steeds geavanceerder. Ze zijn groter en meer verspreid dan ooit. Fusies en overnames, gedistribueerde multinationale (en meertalige) ontwikkeling, 'offshoring' (werkzaamheden verplaatsen naar het buitenland) en snelle groei maken allemaal deel uit van de oplossing. Maar ze maken ook deel uit van het probleem.

Gelukkig hebben we een verbazingwekkende en groeiende hoeveelheid kennis die ons hierbij kan helpen. Het omvat Agile-principes en -methoden, Lean en systeemdenken, flow-praktijken voor productontwikkeling en Lean-processen. Opinieleiders hebben dit pad voor ons afgelegd en een spoor achtergelaten in honderden boeken en referenties om uit te putten.

Het doel van SAFe is om deze kennis te synthetiseren, samen met de lessen die zijn geleerd van honderden implementaties. Dit creëert een systeem van geïntegreerde, bewezen praktijken die de betrokkenheid van werknemers, de time-to-market, de kwaliteit van de oplossing en de productiviteit van het team hebben verbeterd. Gezien de complexiteit is er echter geen kant-en-klare oplossing voor de unieke uitdagingen waarmee elke onderneming wordt geconfronteerd. Niet elke aanbevolen SAFe-praktijk zal in alle omstandigheden even goed van toepassing zijn. Daarom werken we er hard aan om ervoor te zorgen dat SAFe-praktijken gebaseerd zijn op fundamenteel stabiele principes. Op die manier kunnen we erop vertrouwen dat de praktijken in de meeste situaties van toepassing zijn.

Mochten die praktijken tekortschieten, dan zullen de onderliggende principes de teams leiden om ervoor te zorgen dat ze continu op weg zijn naar het doel van Lean: kortste duurzame doorlooptijd, met de beste kwaliteit en waarde voor mens en maatschappij. Ook daar zit waarde in.

SAFe is gebaseerd op 10 fundamentele concepten die zijn voortgekomen uit Agile-principes en -methoden, Lean-product­ontwikkeling, systeemdenken en observatie van succesvolle ondernemingen. Deze zijn hier als volgt samengevat:

  1. #1: Juiste economische context.

    Het leveren van de 'beste waarde en kwaliteit voor mens en maatschappij in de kortste duurzame doorlooptijd' vereist een fundamenteel begrip van de economie van bouwsystemen. Dagelijkse beslissingen moeten worden genomen in een juiste economische context. Dit omvat de strategie voor incrementele waardelevering en het bredere economische kader voor elke waardestroom. Dit raamwerk benadrukt de afwegingen tussen risico's, vertragingskosten (CoD: Cost of Delay), productie-, operationele en ontwikkelingskosten. Bovendien moet elke ontwikkelingswaardestroom opereren binnen de context van een goedgekeurd budget en voldoen aan de vangrails die gedecentraliseerde besluitvorming ondersteunen.

    #2: Pas systeemdenken toe.

    Deming merkte op dat het aanpakken van de uitdagingen op de werkplek en de markt inzicht vereist in de systemen waarbinnen werknemers en gebruikers opereren. Dergelijke systemen zijn complex en bestaan uit veel onderling samenhangende componenten. Maar het optimaliseren van een onderdeel optimaliseert het systeem niet. Om te verbeteren, moet iedereen het grotere doel van het systeem begrijpen. In SAFe wordt systeemdenken toegepast op het systeem in ontwikkeling, maar ook op de organisatie die het systeem bouwt.

    #3: Ga uit van variabelen, maar behoud opties.

    Traditionele ontwerp- en levenscycluspraktijken moedigen aan om al vroeg in het ontwikkelingsproces te kiezen voor één enkele ontwerp-en-eisenoptie. Helaas, als dat uitgangspunt de verkeerde keuze blijkt te zijn, dan duren toekomstige aanpassingen te lang en kunnen ze leiden tot een suboptimaal ontwerp. Een betere aanpak is om meerdere eisen en ontwerpopties voor een langere periode in de ontwikkelingscyclus aan te houden. Empirische gegevens worden vervolgens gebruikt om de focus te verkleinen, wat resulteert in een ontwerp dat optimale economische resultaten creëert.

    #4: Bouw stapsgewijs met snelle, geïntegreerde leercycli.

    Door oplossingen stapsgewijs te ontwikkelen in een reeks korte iteraties, kan de feedback van klanten sneller worden teruggekoppeld en worden risico's beperkt. Latere stappen bouwen voort op de vorige. Aangezien het 'systeem altijd draait', kunnen sommige stappen dienen als prototypes voor markttesten en validatie; andere worden Minimum Viable Products (MVP's). Weer anderen breiden het systeem uit met nieuwe en waardevolle functionaliteit. Bovendien helpen deze vroege, snelle feedbackpunten te bepalen wanneer waar nodig moet worden 'gedraaid' naar een alternatieve handelwijze.

    #5: Mijlpalen baseren op objectieve evaluatie van werkende systemen.

    Bedrijfseigenaren, ontwikkelaars en klanten hebben een gedeelde verantwoordelijkheid om ervoor te zorgen dat investeringen in nieuwe oplossingen economische voordelen opleveren. Het sequentiële ontwikkelingsmodel met fasepoort is ontworpen om deze uitdaging aan te gaan, maar de ervaring leert dat het de risico's niet beperkt zoals bedoeld. Bij Lean-Agile-ontwikkeling bieden integratiepunten objectieve mijlpalen waarop de oplossing gedurende de hele ontwikkelingslevenscyclus kan worden geëvalueerd. Deze regelmatige evaluatie biedt de financiële, technische en doelgerichte governance die nodig is om ervoor te zorgen dat een voortdurende investering een evenredig rendement oplevert.

    #6: Laat waarde stromen zonder onderbrekingen.

    Het derde principe in Lean Thinking is om 'waarde te laten stromen zonder onderbrekingen'. Dit vereist een begrip van wat stroming is, wat de verschillende eigenschappen van een stroomsysteem zijn en hoe deze eigenschappen de waardestroom door een bepaald systeem kunnen versnellen of belemmeren. Dit principe belicht de 8 gemeenschappelijke eigenschappen[1] van een op doorstroming gebaseerd systeem en geeft specifieke aanbevelingen voor het elimineren van belemmeringen voor de doorstroming.

    [1]
    1. Onderhanden werk: Er is altijd wel wat onderhanden werk in het systeem; Als dat niet zo was, zou er geen waardestroom kunnen zijn.

    2. Knelpunten: In elk stromingssysteem beperken een of meer knelpunten effectief de doorstroming door het hele systeem.

    3. Overdrachten: Overdrachten zouden niet nodig zijn als één persoon al het werk zou kunnen doen. Maar in elk materiaalstroomsysteem zullen verschillende individuen en teams verschillende vaardigheden en verantwoordelijkheden hebben. Elk speelt zijn rol bij het verplaatsen van een werkitem door het systeem.

    4. Terugkoppeling: Feedback van klanten en belanghebbenden is een integraal onderdeel van efficiënte en effectieve resultaten. Idealiter gebeurt feedback gedurende het hele proces.

    5. Opdelen: Omdat elk systeem een eindige capaciteit heeft, kan niet al het werk in één keer worden gedaan. Daarom vindt het werk via het systeem plaats in batches die zijn ontworpen om zo efficiënt mogelijk te zijn.

    6. Werkvoorraad: Het begint allemaal met een reeks werkitems die dienen te worden gedaan. Bovendien heeft elke waardestroom een prioriterings­mechanisme nodig om het werk te rangschikken voor de beste waarde.

    7. Werknemers: Mensen doen het cruciale werk van het verplaatsen van werkitems van de ene staat naar de andere.

    8. Beleid: Beleid is een integraal onderdeel van de doorstroming. Dit kunnen lokale beleidsregels zijn, zoals teambeleidsregels die bepalen hoe een werkitem van stap naar stap gaat, of algemene beleidsregels, zoals beleidsregels die bepalen hoe het werk binnen het bedrijf wordt uitgevoerd.


    #7: Pas cadans toe, synchroniseer met domeinoverschrijdende planning.

    Cadans zorgt voor voorspelbaarheid en zorgt voor een ritme voor ontwikkeling. Synchronisatie zorgt ervoor dat meerdere perspectieven tegelijkertijd worden begrepen, opgelost en geïntegreerd. Het toepassen van ontwikkelingscadans en synchronisatie, in combinatie met periodieke domeinoverschrijdende planning, biedt de mechanismen die nodig zijn om effectief te werken in de aanwezigheid van inherente ontwikkelingsonzekerheid.

    #8: Ontgrendel de intrinsieke motivatie van kenniswerkers.

    Lean-Agile leiders begrijpen dat ideevorming, innovatie en werknemersbetrokkenheid over het algemeen niet worden gemotiveerd door individuele beloningen. Dergelijke individuele stimulansen kunnen interne concurrentie creëren en de samenwerking vernietigen die nodig is om het grotere doel van het systeem te bereiken. Het bieden van autonomie en doelgerichtheid, het minimaliseren van beperkingen, het creëren van een omgeving van wederzijdse beïnvloeding en een beter begrip van de rol van beloning zijn de sleutels tot een hogere mate van betrokkenheid van werknemers. Deze aanpak levert betere resultaten op voor individuen, klanten en de onderneming.

    #9: Decentraliseer de besluitvorming.

    Het bereiken van snelle waardelevering vereist gedecentraliseerde besluitvorming. Dit vermindert vertragingen, verbetert de productontwikkelingsstroom, maakt snellere feedback mogelijk en creëert meer innovatieve oplossingen die zijn ontworpen door degenen die het dichtst bij de lokale kennis staan. Sommige beslissingen zijn echter strategisch en mondiaal en hebben schaalvoordelen die gecentraliseerde besluitvorming rechtvaardigen. Aangezien beide soorten beslissingen voorkomen, is het creëren van een betrouwbaar besluitvormingskader een cruciale stap om werknemers mondiger te maken en te zorgen voor een snelle stroom van waarde.

    #10: Organiseer rond waarde.

    Veel ondernemingen zijn tegenwoordig georganiseerd rond principes die in de vorige eeuw zijn ontwikkeld. In naam van de beoogde efficiëntie zijn de meeste georganiseerd rond functionele expertise. Maar in het digitale tijdperk is het enige duurzame concurrentievoordeel de snelheid waarmee een organisatie met nieuwe en innovatieve oplossingen kan inspelen op de behoeften van haar klanten. Deze oplossingen vereisen samenwerking tussen alle functionele gebieden, met hun bestaande afhankelijkheden, overdrachten, verspilling en vertragingen. In plaats daarvan vereist Business Agility dat ondernemingen zich organiseren rond waarde om sneller te kunnen leveren. En wanneer de eisen van de markt en de klant veranderen, moet de onderneming zich snel en naadloos reorganiseren rond die nieuwe waardestroom.